door Vincent Magos
(extract)
Toen er sprake van was om institutionele verantwoordelijkheid op te nemen, schoten mij allereerst de woorden van Bartleby te binnen :“I prefer not to”. Melville beschrijft het personage van een bureaubediende die van de ene dag op de andere elke vraag afwijst met het vriendelijke : “I prefer not to”.
Sommigen zien in deze novelle een vreedzaam verzet tegen autoriteit. Ik zie er veeleer een mooie illustratie in van de doodsdrift opgevat als “ont -binding”. Overigens eindigt dit verhaal slecht. Bartleby wordt clochard en sterft; en Melville besluit zijn verhaal met de woorden “Ah! Bartleby! Ah! Humanity!”
Zou narcisme (of behoefte aan macht) dan de enige tegenpool kunnen vormen voor “ontbinding “? Zou men hierover slechts in individuele termen kunnen spreken? Ik durf hopen dat dit niet het geval is.
Aan de School wordt telkens weer de vraag gesteld over de transmissie van de psychoanalyse die slechts op een institutionele, collectieve manier mag/ kan opgevat worden.
Het volstaat niet om verantwoordelijken aan te duiden en zich vervolgens met de eigen zaken bezig te houden. De School bestaat niet zonder de inbreng van elkeen. Hoe moeten we dan collectief deze transmissie opvatten en organiseren?
Wat kunnen we ons uitdenken om samen dat “I prefer not” te overstijgen dat iedereen op een bepaald moment geneigd is om uit te spreken?
Wetende dat de antwoorden vanuit het boven-ik van het type “yes we can” geen steek houden, moeten we iets uitvinden, onafgebroken iets nieuws uitdenken.