Geneviève MONNOYE
Geneviève Monnoye
PLAIDOYER POUR UN JARDIN SECRET.
Entre (nouvelles) exigences légales et impératifs éthiques, comment soigner l’indispensable confidentialité, le respect de l'intimité, cette clinique de la dignité ?
Argument:
La souffrance psychique est-elle une maladie ? Lors d’une demande de consultation psy. relevant d’un questionnement existentiel intime est-il justifié de rendre obligatoire une approche pluridisciplinaire ? L’exigence d’un compte rendu numérisé des entretiens psychologiques n’est-elle pas une contre-indication au processus du soin psychique ? L’encodage de données intimes sans consentement de la personne est-il légal ? Est-il déontologique et éthique que ne soit plus autorisée sans être pénalisée, une demande de soin psychique sous couvert d’anonymat ? Etc.
Pour le législateur, le processus du soin psychique est amalgamé à celui de la médecine somatique dont l’objectif prioritaire est le silence des organes. A contrario, dans le champ psycho-social, la parole est donnée à un sujet. Cette parole n’est pas communication, mais cheminement : Le plus court chemin de soi à soi passe par un autre.
Le Procureur général honoraire, Lucien Nouwynck le répète volontiers : Le secret professionnel est une loi du silence qui libère la parole. La confidentialité et le respect de l’intimité sont les éléments du cadre de notre métier de tisserand de la parole. L’essentiel est de sauvegarder la relation de confiance.
Quelques philosophes et psychanalystes nous confronteront à d’autres questions : - Pouvons-nous assister passivement à une déshumanisation « légale » du processus de soin psychique ? - Faudrait-il renoncer à l’enthousiasme suscité par les pratiques de la psychanalyse dans la Cité ?
Quelle que soit notre pratique, ambulatoire, hospitalière, libérale, nous sommes tous concernés. La protection de l’accès aux professionnels de la santé psychique reconnus confidents nécessaires, est une urgence démocratique.
PLEIDOOI VOOR EEN GEHEIME TUIN.
Hoe kunnen we, tussen de (nieuwe) wettelijke vereisten en ethische verplichtingen, de onmisbare vertrouwelijkheid, het respect voor het privé-leven garanderen, deze kliniek van de waardigheid ?
Argument:
Is psychisch lijden een ziekte? Is het gerechtvaardigd een multidisciplinaire aanpak verplicht te stellen bij de vraag naar een psy-consult waarbij intieme existentiële vragen aan de orde zijn? Is de verplichting tot een gedigitaliseerd verslag van psychologische gesprekken geen tegenindicatie voor het proces van psychologische zorg? Is het legaal om intieme gegevens te registreren zonder toestemming van de persoon? Is het deontologisch en ethisch dat een vraag naar psychologische behandeling die anoniem doorgaat, niet langer mag worden toegestaan zonder dat dit wordt bestraft? Enzovoort.
Voor de wetgever is het proces van psychologische zorg versmolten met dat van de somatische geneeskunde, waarvan het belangrijkste doel is de organen het zwijgen op te leggen. In het psychosociale veld daarentegen krijgt een subject het woord. Dit spreken is geen communicatie, maar een traject : de kortste weg van zichzelf naar zichzelf passeert via een ander.
Procureur-generaal Lucien Nouwynck herhaalt het graag: het beroepsgeheim is een wet van de stilte die het spreken bevrijdt. Vertrouwelijkheid en respect voor het privé-leven maken deel uit van het kader van ons beroep als wevers van het woord. Het beschermen van een vertrouwensrelatie is daarbij essentieel.
Sommige filosofen en psychoanalytici zullen ons confronteren met andere vragen: - Kunnen we passief getuige zijn van de 'legale' ontmenselijking van het proces van psychologische zorg? - Moeten we het enthousiasme loslaten dat wordt opgewerkt door de praktijk van de psychoanalyse in de stad ?
Wat onze praktijk ook is - ambulant, ziekenhuis, privépraktijk - we zijn allemaal betrokken. Het beschermen van de toegang tot professionals in de geestelijke gezondheidszorg, erkend als noodzakelijke vertrouwenspersonen, is een democratische noodsituatie.