« Le bébé et le psychanalyste, de la rencontre à l'adoption » (FR)
Préannonce de la conférence de janvier 2025 à l’EBP-BSP
Le vendredi 24 janvier 2025, nous aurons le plaisir d’accueillir Maylis de La Saussay qui a répondu à notre invitation d’intervenir en conférence autour de ce thème :
« Le bébé chez le psychanalyste »
Maylis de La Saussay est psychanalyste, membre associé de la Société de Psychanalyse Freudienne à Paris où elle co-organise depuis 2019, avec Brigitte Borsoni, le séminaire « Le bébé chez le psychanalyste ». Elle a longtemps travaillé dans le secteur de la pédopsychiatrie ainsi qu’en cabinet libéral où elle reçoit exclusivement à présent. Depuis plus de 20 ans, elle y rencontre des bébés qui lui sont adressés alors qu’ils séjournent en pouponnière, certains en attente d’une adoption.
C’est certainement en référence à ce « lieu » d’intervention que Maylis de La Saussay tissera le fil de sa conférence.
Ce lieu est un espace-temps très particulier dans l'histoire de l'enfant, un point d'articulation entre différents temps, quand privé du lien charnel et de sa filiation, il ne sait pas ce qui l'attend. L'analyste reprend les quelques bribes relatives à l'histoire des géniteurs dont il dispose et parle des futurs parents à l'horizon. Le bébé s'apprête à rencontrer des parents adoptifs, eux aussi bousculés par l'arrivée de cet enfant. A plein de niveaux, la rencontre avec le bébé s'inscrit dans un entre-deux où l'intervention de l'analyste implique à la fois l'écoute du bébé et de se positionner envers l'entourage. Entre-deux aussi entre le bébé décrit et l'enfant qui se parle et se donne à entendre par les états de son corps, ses productions signifiantes et ses jeux adressés. L'analyste se laisse traverser par ces éléments sensibles qu'il transforme en mots et en paroles adressées au bébé afin de lui permettre de les éprouver et de se les représenter.
Quel est le désir qui anime alors l’analyste dans sa rencontre avec l’infans, avec sa vulnérabilité, sa force, son désir de vivre (ou non) ? Qu’est-ce qu’un bébé peut attendre de sa rencontre avec le psychanalyste ? Comment ce dernier peut-il écouter subtilement et rester ouvert à l’inattendu, tout en gardant son cap et en tenant sa barre ? Sur quelles références psychanalytiques s’appuyer pour allier l’exigence et la souplesse qu’exige une telle clinique ? Et qu’en est-il alors de l’écriture du psychanalyste, des traces inscrites entre les séances ? Comment contribuent-elles à l’histoire singulière de l’enfant ?
Au travers de cette clinique, Maylis de La Saussay nous partagera ce qu’est, selon elle, être psychanalyste avec le bébé. Son intervention concerne autant les cliniciens qui reçoivent des tout-petits que ceux qui entendent se laisser travailler et laisser parler l’infans dans la cure ou dans la psychothérapie psychanalytique de l’adulte.
Un moment de préparation est organisé le samedi 11 janvier 2025 en apm (lieu à préciser). Toute personne intéressée peut contacter Pascale Gustin ;
« De baby en de psychoanalyticus, van ontmoeting tot adoptie » (NL)
Maylis de La Saussay is psychoanalytica en geassocieerd lid van de Société de Psychanalyse Freudienne in Parijs, waar ze sinds 2019 samen met Brigitte Borsoni het seminarie “Le bébé chez le psychanalyste” organiseert. Lange tijd werkte ze in de kinderpsychiatrie en in een privépraktijk ; vandaag begeleidt ze enkel patiënten in haar privépraktijk. Meer dan 20 jaar reeds behandelt ze baby's die naar haar worden doorverwezen vanuit kindertehuizen, onder meer baby’s die wachten op adoptie.
Deze « plaats » van interventie zal zeker de leidraad worden in de lezing van Maylis de La Saussay.
Deze plaats is een zeer specifieke ruimte-tijd in de geschiedenis van het kind, een scharnierpunt tussen verschillende tijden, wanneer het verstoken is van de vleselijke band en van zijn afstamming en het niet weet wat hem te wachten staat. De analyticus herneemt de weinige informatie die er is wat betreft de geschiedenis van de biologische ouders en praat over de toekomstige ouders. De baby staat op het punt om adoptieouders te ontmoeten, zelf ook onzeker door de komst van dit kind. Op zoveel niveaus schrijft de ontmoeting met de baby zich in in die dubbele situatie waarin de interventie van de analyticus tegelijkertijd bestaat uit het luisteren naar de baby als uit het zich positioneren ten opzichte van de mensen om hem heen. Een dubbele positie ook, met de baby die beschreven wordt en met het kind dat zich spreekt en zich laat horen door zijn lichamelijke toestand, zijn betekenende producties en zijn geadresseerde spelletjes. De analyticus laat deze gevoelige elementen door zich heen gaan om ze te kunnen transformeren tot woorden gericht tot de baby, zodat die ze kan ervaren en ze zich kan voorstellen.
Wat is dan het verlangen dat de analyticus drijft in zijn ontmoeting met het infans, met zijn kwetsbaarheid, zijn kracht, zijn verlangen om (niet) te leven ? Wat kan een baby verwachten van een ontmoeting met een psychoanalyticus? Hoe kan de psychoanalyticus subtiel luisteren en open blijven staan voor het onverwachte, terwijl hij op koers en aan het roer blijft? Op welke psychoanalytische referenties kan hij steunen om te komen tot de combinatie van vereiste en flexibiliteit, genoodzaakt door deze kliniek ? En hoe zit het met het schrijven van de psychoanalyticus, de sporen die tussen de sessies worden vastgelegd? Hoe dragen zij bij tot de unieke geschiedenis van het kind?
Doorheen deze kliniek zal Maylis de La Saussay met ons delen wat het voor haar betekent om een psychoanalytica te zijn die met baby's werkt. Haar lezing zal interessant zijn voor zowel clinici die de allerkleinsten ontvangen als voor degenen die zich willen laten bewerken en het infans in de behandeling of in de psychoanalytische psychotherapie voor volwassenen willen doen spreken.
Een voorbereidende bijeenkomst wordt georganiseerd op zaterdag 11 januari 2025 in de namiddag (plaats nog te preciseren). Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Pascale Gustin;